Μυλωνά Εύα, Ψυχολόγος, Επιστ. Συνεργάτης
Μονάδα Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ)
Β 'Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών
Νοσοκομείο Παίδων "Π. & Α. Κυριακού"
«Θα σου βγει το όνομα , η ρετσινιά , η ταμπέλα». Πολλοί εναλλακτικοί και ελαφρύτεροι αντικειμενικά όροι χρησιμοποιούνται κατά καιρούς για να περιγράψουν κάτι που καθόλου ελαφρύ ή αστείο είναι : το κοινωνικό στίγμα.
Η κοινωνία είναι μια ομάδα εξαιρετικά δυναμική .Περιέχει μέσα της όλες τις ανθρώπινες σχέσεις , τις συγκρούσεις και τις κατηγορίες. Εκφράζει την ανάγκη του ανθρώπου να ανήκει και να δρα συλλογικά . Όμως , μέσα σε αυτό το αιώνιο ανθρώπινο ''παιχνίδι'' , κάποιοι θα πρέπει να δρουν ως τα ''μαύρα πρόβατα''.
Φυσικά , γίνεται λόγος για τους περισσότερο αδύναμους και διαφορετικούς . Όσο , λοιπόν , θεωρητικά δικαιολογημένη κι αν είναι η πηγή της κοινωνικής αυτής συνήθειας των ανθρώπων να ξεχωρίζουν ο ένας από τον άλλο , να νιώθουν ο ένας ανώτερος από τον άλλο ,το στίγμα πάντα θα αποτελεί μια βαθιά πληγή για όσους το κουβαλούν. Γιατί είναι υπερβολικό ...και μόνιμο.
Είναι η «ρετσινιά» , για παράδειγμα , του «τρελού» τόσο αληθινή ; Και γιατί θα πρέπει να ακολουθεί το άτομο παντοτινά ; Οι συναισθηματικές δυσκολίες ή οι λεγόμενες διαταραχές ακόμα δύνανται να χαρακτηρίσουν ένα άτομο που δεν μπορεί να υποστηρίξει τον εαυτό του παντοτινά . Ο ένας μετά τον άλλο στον περίγυρό του μαθαίνουν για τη δυσκολία του , τον απομακρύνουν . Εκείνος όσο περισσότερο κατατάσσεται κοινωνικά χωρίς επιλογή , τόσο λιγότερο διεκδικητικός γίνεται .
Τελικά η δυσκολία γιγαντώνεται και η αντιμετώπιση της κοινωνίας επιφανειακά δικαιώνεται συνεχώς. Παρόμοια ιστορία ίσως να βιώνουν άτομα με αναπηρία , με διαφορετικές σεξουαλικές προτιμήσεις , με κοινωνικά κατακριτέο παρελθόν ή/και μετανάστες. Έτσι , μια τόσο απλή για τους κατηγορούντες διαδικασία μετουσιώνεται σε μια άδικη καταδίκη για όσους στιγματίζονται .
Το συμπέρασμα είναι ένα : σκέψου πριν αποδώσεις χαρακτηρισμούς και παρατσούκλια . Το τραύμα που δημιουργούν στο άτομο που τα δέχεται είναι ανυπολόγιστο και συχνά ανυπέρβλητο .Όλοι έχουμε δικαίωμα να διαμορφώσουμε την κοινωνική ταυτότητα που μας αντιπροσωπεύει!
