Σχολικός Εκφοβισμός-Παράγοντες Κινδύνου 2

Γράφουν: Ρέα Δουμανά, Άρτεμις Τσίτσικα

Άλλοι παράγοντες, εκτός εκείνων που αναφέρονται στο προσωποκεντρικό πλαίσιο («εσωτερικοί» και διαπροσωπικοί) και που συμβάλλουν στην εκδήλωση επιθετικής συμπεριφοράς είναι:

♦ Το φύλο
Tα αγόρια δείχνουν να συμμετέχουν πιο ενεργά στα περιστατικά βίας, γεγονός που συνδέεται με την κοινωνική διαφορετικότητα. (Cook, Williams, Guerra, Kim, & Sadek, 2010).
Τα κορίτσια συνήθως εμφανίζουν επιθετική συμπεριφορά χρησιμοποιώντας «μεθόδους» οι οποίες στοχεύουν περισσότερο στην κοινωνική εικόνα θύματος, όπως κοινωνικός αποκλεισμός, χειριστική μεταχείριση συνομηλίκων, ή διάδοση φημών. (Olweus, Dan. Bullying at School: What We Know and What We Can Do. Malden, Mass.: Blackwell Publishers Ltd., 1993).

♦ Γονίδια
Τα γονίδια (γενετικό υλικό) συμβάλλουν στον καθορισμό έκφρασης της συμπεριφοράς ενός ατόμου (επιθετική συμπεριφορά ή παθητική συμπεριφορά), σε περιστατικά βίας. Μέσα από την τρέχουσα επιστημονική βιβλιογραφία, υπάρχουν μελέτες οι οποίες προσπαθούν να εξηγήσουν τη σχέση της ανάπτυξης επιθετικής συμπεριφοράς με τον τρόπο που λειτουργεί ο ανθρώπινος οργανισμός σε στρεσογόνες καταστάσεις. Οι υποδοχείς των νευροδιαβιβαστών σεροτονίνης και ντοπαμίνης φαίνεται να παρουσιάζουν «τροποποιημένο» γενετικό προφίλ στα άτομα με επιθετική συμπεριφορά

♦ Εκπαιδευτική Βαθμίδα
Οι ηλικίες στις οποίες εμφανίζονται τα περισσότερα περιστατικά βίας και εκφοβισμού είναι μεταξύ 12-15 ετών, κυρίως εξαιτίας της «μεταβατικής περιόδου», όσον αφορά το επίπεδο ανάπτυξης, καθώς και στο κοινωνικό, προσωπικό και στο επίπεδο διαχείρισης της επικοινωνίας με τους συνομήλικους. (Nansel et al., 2001, (Pellegrini et al., 2011). Η επιρροή των συνομηλίκων αποτελεί έναν πολύ σημαντικό παράγοντα έκφρασης επιθετικής συμπεριφοράς στο σχολικό περιβάλλον.

♦ Εθνικότητα-Θρησκεία

Η Εθνικότητα, και η Θρησκεία ως στοιχεία «διαφορετικότητας», ειδικά στην εφηβική ηλικία, αποτελούν σημαντικούς παράγοντες κινδύνου εμφάνισης επιθετικών συμπεριφορών, σε ένα διαπολιτισμικό επίπεδο

♦ Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (Μ.Μ.Ε.)

Οι εικόνες βίας, οι οποίες προβάλλονται στην τηλεόραση, ως μέσο «διαχείρισης» δύσκολων καταστάσεων, καθώς και για την επαναφορά της δικαιοσύνης, όπως και οι «φάρσες» που πραγματοποιούνται μέσω ραδιοφωνικών εκπομπών, δημιουργούν συμπεριφορικά «πρότυπα» στην εφηβική ηλικία, με κίνδυνο να υιοθετηθούν και στην ενήλικο ζωή. (Hoover, John H., and Ronald Oliver. The Bullying Prevention Handbook: A Guide for Principals, Teachers and Counselors. Bloomington, Ind.: National Educational Service, 1996).

♦ Χρήση Νέων Τεχνολογιών
Τα νέα μέσα τεχνολογίας (smart phones, ipads, tablets, κλπ), αποτελούν έναν σημαντικό «σύμμαχο» των εφήβων όσον αφορά την έκφραση συμπεριφορών βίας στο σχολικό και εξωσχολικό περιβάλλον. Τέτοιου είδους συμπεριφορές περιλαμβάνουν τη γρήγορη ανάρτηση φωτογραφικού υλικού, απειλητικών μηνυμάτων, βίντεο, κλπ. με στόχο την ταπείνωση και γελιοποίηση συνομηλίκων τους. Το λανθασμένο συμπεριφορικό μοτίβο που σχεδιάζεται σε αυτή την ηλικία αποτελεί τη βάση για την υιοθέτηση λανθασμένων προτύπων και διαχείρισης καταστάσεων και στην ενήλικο ζωή.