Φωνές Εφήβων

Το συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών, που διοργανώνεται αυτόν το Μάρτιο στη Γενεύη, είναι ένα διακυβερνητικό όργανο που ενισχύει την προώθηση και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλον τον κόσμο, ενώ στοχεύει στην αντιμετώπιση καταστάσεων παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είναι μια εμπειρία ζωής για εμάς, καθώς θα παρακολουθήσουμε και θα συμμετάσχουμε ενεργά στα επιμέρους προγράμματα εργασίας που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και δη του παιδιού, ενώ παράλληλα θα έχουμε τη μοναδική ευκαιρία να γνωρίσουμε και να συζητήσουμε με ανθρώπους διαφορετικών φυλών, κουλτούρας και πολιτισμού, αλλά όλοι μας με τον ίδιο ενστερνισμό και αγάπη για την αξία της ανθρώπινης ζωής. Ευχαριστούμε την κα. Άρτεμις Κ. Τσίτσικα και το σωματείο «Μαζί για την Εφηβική Υγεία» για την ευγενική χορηγία της υποτροφίας "Origami Crane" και την πλήρη οικονομική μας υποστήριξη για τη συμμετοχή μας στο συμβούλιο.

Πολύς και σπουδαίος ο λόγος αναφορικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα ανέκαθεν ως τώρα στην ιστορία. Τα ίδια, όπως και οι εκφάνσεις τους, το χρώμα που δίνουν στην καθημερινότητα του ανθρώπου έχουν μια σημασία ανεκδιήγητη, τόσο βαριά, που αν ο καθένας μας την ήξερε, τη συνειδητοποιούσε βαθιά, ο κόσμος μας θα ήταν πολύ πιο όμορφος. Οι σχέσεις μας, οι ζωές μας θα είχαν άλλη βάση και πορεία αν έστω η συνείδηση της ύπαρξης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ήταν παρούσα πίσω από κάθε μας λέξη και κίνηση.

Μα, θεωρείται θεμιτό να μιλά κανείς για μια τέτοια συνειδησιακή κατάσταση όταν ο γείτονας μας χτυπά το παιδί του που δεν είναι καλός μαθητής, όταν το κράτος μας εξαθλιώνει τις παροχές υγείας, όταν μια στρατιωτική δύναμη αποφασίσει να ντύσει φαντάρους τα ίδια τα παιδιά της; Πόσα τα παραδείγματα που έρχονται να αποδείξουν ότι το συμφέρον έχει μπει σε πρωτεύουσα μοίρα. Η εδραίωση του συμφέροντος ως αξία στην ανθρώπινη ζωή έχει παρασύρει στη δίνη της τη δυνατότητα για προσωπική ή κοινωνική ελευθερία. Η καταπάτηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου από τον άνθρωπο είναι φαινόμενο, και κάθε φαινόμενο έχει και την πηγή του. Κοιτάζοντάς περισσότερο σφαιρικά αναγνωρίζεται η ανώτερη αιτία η οποία αλυσιδωτά προκάλεσε την προέκταση του φαινομένου σε όλες τις ανθρώπινες διαστάσεις. Αν, εν ολίγοις, αναλογιστεί κανείς γιατί τα παιδιά στο σχολείο δε σέβονται το ένα την προσωπικότητά του άλλου, θα καταλήξει πως οι γονείς τους δεν τους δεν τους μετέδωσαν τις σωστές βάσεις. Με τη σειρά τους, οι ίδιοι δεν έλαβαν από την εκπαίδευση ή τους γονείς τους τη γνώση του να αναγνωρίζουν και να σέβονται τα δικαιώματα τους και των άλλων. Παράλληλα, ένα οποιοδήποτε κράτος που βλέπει στο να χρησιμοποιεί το δυναμικό του (το λαό του) για οικονομικοπολιτικά συμφέροντα αδιαφορεί για την ουσιαστική παροχή παιδείας, την καλλιέργεια του κάθε ατόμου ξεχωριστά. Αντιθέτως και δυστυχώς, για τα περισσότερα μη κοινωνικά κράτη ο καλλιεργημένος άνθρωπος είναι επικίνδυνος για τις βλέψεις των (όπως π.χ. στο παράδειγμα με την παιδική στράτευση). Όταν η δομή της κοινωνίας είναι τέτοια, ώστε μόνον ο έχων μεγαλύτερη εξουσία μπορεί να προχωρήσει και να ζήσει πλουσιοπάροχα, όλοι θα αδιαφορήσουν για την έννοια του δικαιώματος στην τροφή και την υγεία, κατανοητό . Σε καμία περίπτωση, όμως, δε θα θεωρούταν σκόπιμο να απαλλάξουμε το άτομο από την προσωπική του ευθύνη ως προς την κατάσταση αυτή. Οι δεδομένες αντικειμενικές συνθήκες δεν αναιρούν την ανάγκη του ανθρώπου να μοιράζεται, να συνεργάζεται, να έχει αξιοπρέπεια, να καλύπτει τις βασικές του ανάγκες, να κάνει προσωπικές επιλογές, να ζει αρμονικά με τους άλλους. Γι΄αυτές του τις ανάγκες, που έχουν χαρακτηριστεί και δικαιώματα του, έχει χρέος ο καθένας να παλέψει. Δυστυχώς, για τη μεγαλύτερη μερίδα ανθρώπων πάνω σε αυτόν τον κόσμο, η αναγνώριση των δικαιωμάτων τους θα προκύψει από την προσωπική τους μάχη και διεκδίκηση, εφόσον, βέβαια, τους έχει δοθεί η δυνατότητα (το δικαίωμα ίσως) να παλέψουν για τα δικαιώματά τους.

Συνοπτικά, είναι πασιφανές ότι η μέριμνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την προστασία τους θα πρέπει να ενδιαφέρει κάθε ήπειρο, κάθε χώρα, κάθε πόλη, κάθε χωριό. Στην περίπτωση, όπως αυτή της σημερινής εποχής, που η μέριμνα των "από πάνω", των ηγετικών μορφών και στοιχείων είναι μηδαμινή, το χρέος μετατίθεται αυτομάτως και ολοκληρωτικά στον ένα. Και αυτός ο ένας, είναι φυσικά ο καθένας. Αυτός ο άνθρωπος που αποφασίζει να κοιτάξει κάτι πέρα από τον εαυτό του, να μπει στη θέση αυτού που έχει απέναντί του, να μάθει να εκτιμά και να σέβεται όπως απαιτεί να σέβονται τον ίδιο και τον τρόπο που έχει επιλέξει να ζει.

 

ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ:

1. Ορισμός "Παιδιά" θεωρούνται όλα τα κορίτσια και τα αγόρια από 0 έως 18 ετών.
2. Απαγόρευση διακρίσεων. Όλα τα παιδιά είναι ίσα. Έχουν δικαίωμα να τα αντιμετωπίζουν χωρίς διακρίσεις λόγω της φυλής, του φύλου, της γλώσσας, της θρησκείας, των απόψεων, της περιουσίας, της κατάστασης, των ιδιαίτερων αναγκών ή της εμφάνισής τους.
3. Το συμφέρον του παιδιού. Όταν οι μεγάλοι παίρνουν αποφάσεις που αφορούν τα παιδιά, πρέπει να υπολογίζουν πριν από όλα το συμφέρον των παιδιών. Η Πολιτεία πρέπει να προστατεύει και να φροντίζει τα παιδιά, αν οι γονείς τους δεν μπορούν να το κάνουν.
4. Μέτρα της Πολιτείας. Η Πολιτεία πρέπει να παίρνει όλα τα κατάλληλα μέτρα για να εφαρμόζονται τα δικαιώματα των παιδιών.
5. Ρόλος γονέων και κηδεμόνων. Οι γονείς ή οι κηδεμόνες ενός παιδιού είναι υπεύθυνοι να το μεγαλώνουν έτσι ώστε να αναπτύσσονται οι ικανότητές του και να το βοηθούν να μάθει και να ασκεί τα δικαιώματά του.
6. Δικαίωμα στη ζωή. Τα παιδιά έχουν δικαίωμα στη ζωή, την επιβίωση και την ανάπτυξη.
7. Όνομα και ιθαγένεια. Δικαίωμα κάθε παιδιού είναι να γράφεται στο ληξιαρχείο με τη γέννησή του και να έχει όνομα, επώνυμο και ιθαγένεια, δηλαδή να ανήκει σε μια χώρα.
8. Ταυτότητα. Η Πολιτεία πρέπει να βοηθά τα παιδιά να διατηρούν την ταυτότητα, την ιθαγένεια και τις οικογενειακές τους σχέσεις.
9. Ζωή και επικοινωνία με τους γονείς. Κάθε παιδί έχει δικαίωμα να ζει μαζί με τους γονείς του, εκτός αν αυτοί ζουν χωριστά, αν δεν μπορούν να το φροντίσουν ή αν πρέπει να απομακρυνθεί από αυτούς για το καλό του. Όταν ζει μακριά από τους γονείς του, το παιδί έχει δικαίωμα να τους βλέπει και να επικοινωνεί μαζί τους, εκτός αν αυτό είναι αντίθετο με το συμφέρον του.
10. Οικογενειακή επανένωση. Αν ένα παιδί ζει σε διαφορετική χώρα από τους γονείς του, έχει δικαίωμα να ξανασμίξει μαζί τους και να μείνουν στο ίδιο μέρος.
11. Παράνομες μετακινήσεις στο εξωτερικό. Τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από κάθε παράνομη απομάκρυνσή τους από τη χώρα στην οποία ζουν.
12. Ελευθερία γνώμης. Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να εκφράζουν ελεύθερα τις απόψεις τους. Οι μεγάλοι πρέπει να ακούν και να παίρνουν σοβαρά υπόψη τους τη γνώμη των παιδιών για θέματα που τα αφορούν, ανάλογα με την ηλικία και την ωριμότητά τους.
13. Ελευθερία έκφρασης. Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να αναζητούν, να μαθαίνουν και να μεταδίδουν πληροφορίες και ιδέες, και να εκφράζονται ελεύθερα, μέσα από τον γραπτό ή προφορικό λόγο, την τέχνη ή άλλους τρόπους, αρκεί να σέβονται τα δικαιώματα των άλλων.
14. Ελευθερία σκέψης και θρησκείας. Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να σκέφτονται ελεύθερα και να πιστεύουν σε μια θρησκεία.
15. Ελευθερία συνάντησης και ομαδικής συνεργασίας. Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να συναντιόνται, να συνεργάζονται και να συμμετέχουν σε συγκεντρώσεις, αρκεί να μην παραβιάζουν τα δικαιώματα των άλλων.
16. Ιδιωτική ζωή. Κανείς δεν μπορεί να επεμβαίνει αυθαίρετα ή παράνομα στην ιδιωτική ζωή, την οικογένεια, την κατοικία ή την αλληλογραφία ενός παιδιού, ούτε να προσβάλλει την τιμή και την υπόληψή του.
17. Πληροφόρηση. Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να μαθαίνουν τι συμβαίνει γύρω τους από τα μέσα ενημέρωσης (εφημερίδες, ραδιόφωνο, τηλεόραση, ηλεκτρονικά μέσα). Η Πολιτεία πρέπει να ενθαρρύνει τα μέσα να διαδίδουν χρήσιμες πληροφορίες και να προστατεύουν τα παιδιά από ό,τι μπορεί να τα βλάψει.
18. Ευθύνες και υποστήριξη γονέων. Οι γονείς ή κηδεμόνες ενός παιδιού έχουν τη ευθύνη της ανατροφής και της ανάπτυξής του. Η Πολιτεία πρέπει να τους βοηθά σε αυτή την αποστολή και να εξασφαλίζει τη δημιουργία υπηρεσιών φροντίδας για τα παιδιά.
19. Βία, παραμέληση, εκμετάλλευση. Τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από κάθε μορφή βίας, προσβολής, παραμέλησης, εγκατάλειψης, σωματικής, ψυχολογικής, πνευματικής ή σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης, όσο βρίσκονται στην ευθύνη των γονιών ή των κηδεμόνων τους ή άλλων προσώπων στα οποία αυτοί τα έχουν εμπιστευθεί.
20. Εναλλακτική επιμέλεια. Όταν ένα παιδί δεν ζει με την οικογένειά του ή αυτή δεν μπορεί να το φροντίσει, έχει δικαίωμα ειδικής προστασίας και βοήθειας, μέσα από θεσμούς όπως η υιοθεσία, η φιλοξενία σε ανάδοχη οικογένεια ή σε κατάλληλη στέγη / ίδρυμα.
21. Υιοθεσία. Η Πολιτεία πρέπει να παίρνει όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε μια υιοθεσία που γίνεται στην ίδια χώρα ή σε άλλη, να είναι σύμφωνη με το νόμο και να λαμβάνεται υπόψη πάνω απ' όλα το συμφέρον του παιδιού.
22. Παιδιά πρόσφυγες. Τα παιδιά πρόσφυγες, που έχουν φύγει μόνα ή συνοδευόμενα από τους δικούς τους από την πατρίδα τους επειδή εκεί κινδύνευαν, έχουν δικαίωμα ειδικής προστασίας και απολαμβάνουν όλα τα δικαιώματα που έχουν και τα άλλα παιδιά.
23. Παιδιά με αναπηρίες. Τα παιδιά με σωματικές ή πνευματικές αναπηρίες έχουν δικαίωμα να ζουν σε συνθήκες που εγγυώνται την αξιοπρέπειά τους και ευνοούν την αυτονομία τους. Να απολαμβάνουν ειδική φροντίδα και να συμμετέχουν ισότιμα στην εκπαίδευση και την κοινωνική ζωή.
24. Υγεία και ιατρικές υπηρεσίες. Όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα στην προληπτική φροντίδα της υγείας τους και όταν αρρωσταίνουν να χρησιμοποιούν τις απαραίτητες ιατρικές υπηρεσίες για τη θεραπεία τους.
25. Επανεξέταση αναδοχής. Όταν ένα παιδί τοποθετείται σε ένα ίδρυμα ή μια ανάδοχη οικογένεια, η Πολιτεία πρέπει να παρακολουθεί και να ελέγχει αν το φροντίζουν σωστά και αν απολαμβάνει όλα τα δικαιώματά του.
26. Κοινωνική πρόνοια. Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν την κατάλληλη κοινωνική φροντίδα και ασφάλιση.
27. Ανάπτυξη και επίπεδο ζωής. Όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα σε ένα αξιοπρεπές επίπεδο ζωής: να έχουν φαγητό, ρούχα και να ζουν σε ένα ασφαλές σπίτι, ώστε να έχουν ομαλή σωματική, πνευματική, ψυχική, ηθική και κοινωνική ανάπτυξη. Αν οι γονείς τους δεν μπορούν να τους τα προσφέρουν, η Πολιτεία πρέπει να τους βοηθάει.
28. Εκπαίδευση. Όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα να πηγαίνουν στο σχολείο και να έχουν ίσες ευκαιρίες σε αυτό. Η Πολιτεία πρέπει να παίρνει μέτρα ώστε τα παιδιά να γράφονται και να μη διακόπτουν το σχολείο. Τα μέτρα για τη σχολική πειθαρχία πρέπει να σέβονται τα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια των μαθητών.
29. Σκοποί εκπαίδευσης. Η εκπαίδευση πρέπει να βοηθάει τα παιδιά να αναπτύσσουν τις ικανότητες και την προσωπικότητά τους και να μαθαίνουν να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, τους διαφορετικούς πολιτισμούς και το φυσικό περιβάλλον.
30. Μειονότητες. Τα παιδιά που ανήκουν σε εθνικές, γλωσσικές ή θρησκευτικές μειονότητες, έχουν δικαίωμα να έχουν τη δική τους πολιτιστική ζωή, να χρησιμοποιούν τη γλώσσα τους και να ασκούν τη θρησκεία τους.
31. Ελεύθερος χρόνος και ψυχαγωγία. Όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα να ξεκουράζονται, να έχουν ελεύθερο χρόνο, να παίζουν, να ψυχαγωγούνται και να ασχολούνται με πράγμα-τα που τους ενδιαφέρουν.
32. Παιδική εργασία, οικονομική εκμετάλλευση. Τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από την οικονομική εκμετάλλευση και οποιαδήποτε επικίνδυνη εργασία μπορεί να βάλει σε κίνδυνο την εκπαίδευση, την υγεία ή την ανάπτυξή τους. Η Πολιτεία πρέπει να ρυθμίζει, σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις, τα κατώτατα όρια ηλικίας, τα ωράρια και τις συνθήκες εργασίας για ανηλίκους όπως και την επιβολή ποινών σε όσους τα παραβιάζουν.
33. Ναρκωτικά. Τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από την παράνομη χρήση ναρκωτικών ουσιών αλλά και να μη χρησιμοποιούνται στην παραγωγή και τη διακίνησή τους.
34. Σεξουαλική βία και εκμετάλλευση. Είναι υποχρέωση της Πολιτείας να προστατεύει τα παιδιά από κάθε μορφή σεξουαλικής βίας και εκμετάλλευσης, όπως ο εξαναγκασμός σε σεξουαλική δραστηριότητα, η πορνεία και η πορνογραφία.
35. Απαγωγή και εμπορία παιδιών. Τα κράτη παίρνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για να εμποδίσουν τις απαγωγές, την πώληση και το δουλεμπόριο των παιδιών.
36. Άλλες μορφές εκμετάλλευσης. Τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από οποιαδήποτε άλλη μορφή εκμετάλλευσης που μπορεί να βλάπτει την ευημερία τους.
37. Βασανιστήρια και στέρηση ελευθερίας. Κανένα παιδί δεν πρέπει να υποβάλλεται σε βασανιστήρια ή άλλη απάνθρωπη ή εξευτελιστική τιμωρία. Η θανατική ποινή και η ισόβια φυλάκιση απαγορεύεται να επιβάλλονται σε παιδιά. Η σύλληψη και κράτηση ανηλίκων πρέπει να είναι σύμφωνη με το νόμο, να έχει την ελάχιστη δυνατή χρονική διάρκεια και να ανταποκρίνεται στην ανάγκες της ηλικίας τους.
38. Ένοπλες συρράξεις. Σε περίπτωση πολέμου, τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται. Απαγορεύεται να συμμετέχουν σε εχθροπραξίες παιδιά κάτω των 15 ετών.
39. Επανένταξη παιδιού - θύματος. Η Πολιτεία πρέπει να φροντίζει τα παιδιά που είναι θύματα παραμέλησης, κακομεταχείρισης, εκμετάλλευσης ή πολέμων για να ξεπερνούν τα τραύματά τους και να συμμετέχουν φυσιολογικά στην κοινωνική ζωή.
40. Δικαιοσύνη / ποινική μεταχείριση. Κάθε παιδί ύποπτο, κατηγορούμενο ή καταδικασμένο για μια παράνομη πράξη έχει δικαίωμα να το αντιμετωπίζουν με αξιοπρέπεια, ανθρωπισμό και σεβασμό στις ανάγκες του, να ενημερώνεται για την υπόθεσή του σε γλώσσα που καταλαβαίνει και να έχει νομική βοήθεια για να μπορεί να υπερασπίζεται τον εαυτό του.
41. Ευνοϊκότερες ρυθμίσεις. Αν οι νόμοι μιας χώρας προστατεύουν καλύτερα τα δικαιώματα των παιδιών από ό,τι αυτή η Σύμβαση, τότε πρέπει να εφαρμόζονται εκείνοι.
42. Γνωστοποίηση. Τα κράτη έχουν υποχρέωση να κάνουν γνωστά στους μεγάλους και στα παιδιά τις αρχές και το περιεχόμενο αυτής της Σύμβασης.

43-54: Εφαρμογή και έλεγχος. Μια ειδική Επιτροπή στον ΟΗΕ παρακολουθεί την εφαρμογή της Σύμβασης σε όλα τα κράτη που την έχουν υπογράψει. Οι κυβερνήσεις οφείλουν να στέλνουν εκθέσεις κάθε πέντε χρόνια και η Επιτροπή, αφού τις εξετάσει, τους στέλνει παρατηρήσεις και προτάσεις της.

ΠΗΓΗ : http://www.0-18.gr/downloads/entipo_simbasi_ex.pdf